Hemoroid Nedir? Neden Olur? Belirtileri Nelerdir?

Bu yazımızda halk arasında oldukça sık karşılaşılan hemoroid sorunun ne olduğundan, neden ortaya çıktığından ve belirtilerinin neler olduğundan bahsedeceğiz.

Hemoroid (Basur) Nedir?

Hemoroid toplumda genellikle basur olarak bilinmektedir. Basur makat bölgesinde en sık görülen hastalıklardan birisidir.

Hemoroid, aşırı ıkınma ve kabızlığa bağlı olarak anal kanal içerisinde bulunan damarsal yapıların genişleyerek makat dışına sarkmasıdır. Oluşan memecikler anüsün iç kısmında oluşup dışa sarkıyor ise iç hemoroid, makat çevresinde oluşuyor ise dış hemoroid olarak sınıflandırılır. Aşağıdaki görsel incelenirse sorun daha net anlaşılabilir.

Neden Olur?

Anal bölgedeye uygulanan basıncı arttıran durumlar hemoroid oluşmasına neden olur. Bu durumları şu şekilde sıralayabiliriz;

• Kabızlık (aşırı ıkınma)
• İshal
• Normal Doğum- Gebelik
• Tuvalette uzun süre kalmak
• Uzun süre oturmak
• Aşırı Kilolu Olmak
• Beslenme Alışkanlıkları ( aşırı alkol ve baharatlı yiyecek tüketimi)

Kabızlık

Tıbbi olarak haftada 3 kereden az ve zorlu dışkılama kabızlık sorunu olarak kabul edilir. Bu sorunun sürece yayılması yani 6 aydan uzun sürmesi ise kronik kabızlık olarak sınıflandırılmaktadır. Zorlu dışkılamadan kasıt aşırı ıkınmadır. Aşırı ıkınmaya bağlı olarak anal kanal içerisinde bulunan damarsal yapılar genişleyerek anüs dışına sarkar. Bu durumun süreklilik haline gelmesi sarkan damarların memecik oluşturmasına neden olur.

Bireyler alacağı ufak tefek önlemler ile kabızlıktan ve kabızlığın neden olabileceği makat hastalıklarında korunabilir. Ancak hemoroid sorunu oluştuktan sonra mutlaka doktor müdahalesi gerekmektedir. Bu nedenle hemoroidle karşılaşmamak için kabızlıktan korunmak önerilmektedir.

İshal

Kabızlığın basur oluşturduğu herkes tarafından bilinmektedir. Ancak ishal sorununun basur oluşturduğu pek bilinmemektedir. İshal sık dışkılama olarak nitelendirilebilir. Sürekli olarak dışkılama olması anal kanalda bulunan damar yapılarının anüs dışına taşınmasına neden olarak basur oluşturabilmektedir.

Gebelik-Normal Doğum

Gebelik kadın bedeninde ve hormonlarında ciddi değişimlere neden olan bir süreçtir. Bebeğin anne karnında büyümesi ile birlikte çeşitli değişimler yaşanmaktadır. Büyüyen bebek annenin karın bölgesine baskı uygulamaktadır. Uygulanan baskı ve hormonlara bağlı olarak yaşanan kabızlık hemoroid oluşumunu için uygun zemin hazırlanmasına neden olmaktadır. Ayrıca normal doğum esnasında olan aşırı ıkınma da hemoroid damarlarının anüs dışına sarkmasına neden olmaktadır.

Tuvalette Uzun Süre Kalmak

Tuvalette uzun süre kalınması bazı kişilerde alışkanlığa bağlı olarak bazı kişilerde ise zorlu dışkılama yani kabızlığa bağlıdır. Bu yönüyle tuvalette uzun kalmak dolaylı olarak kabızlık ile ilişkilendirilebilir. Tuvalet pozisyonunda uzun süre kalınması anal kanala baskı uygulanmasına dolayısıyla da anal kanal içerisinde bulunan yapıların dışarı sarkma eğiliminde olmasına neden olarak basur oluşturmaktadır.

Aşırı Kilo

Kişilerin kilosunun ideal olanın üzerinde olması sağlık alanında pek çok sorunu beraberinde getirmektedir. Tıpkı anne karnında büyüyen bebeğin makat bölgesine uygulanan baskıyı arttırması gibi fazla kiloda anal bölgeye uygulanan baskı ve basıncı arttırmaktadır. Bu durumda basur oluşumuna uygun zemin hazırlamaktadır.

Beslenme Alışkanlıkları

Beslenme alışkanlıkları kabızlık ile doğrudan ilişkilidir. Beslenme alışkanlıklarına bağlı sık sık kabızlık yaşanması hemoroid hastalığına davetiye çıkarmaktadır. Kabızlığa neden olacak şekilde beslenmek, aşırı alkol tüketimi, acılı ve baharatlı gıdaların çok tüketilmesi basur oluşmasına neden olmaktadır.

Belirtileri Nelerdir?

Yaşanan hastalığın belirtilerinin bilinmesi ve takip edilmesi önlem almak ve tedavi sürecini erkenden başlatmak açsından önemlidir. Erken tedavi pek çok hastalık için daha kolay bir tedavi anlamına gelmektedir. Hemoroitte bunlardan birisidir.

• Kanama
• Memecik Oluşumu
• Ağrı
• Kaşıntı

Kanama

Kanama basur hastalığının ilk belirtilerinden birisidir. Dışkılama esnasında oluşan kanama hemoroid habercisi olabilir. Ancak her kanamanın da basur kaynaklı olduğu düşünülmemelidir. Sorunun basurla ilişkilendirilmesi için ayırt edici şikayet oluşan memeciklerdir.

Memecik Oluşumu

Memecik oluşumu basur için ayırt edici belirtidir. Hastalığın türü ve derecesi oluşan memeciklere göre değerlendirilmektedir. Memecikler anal kanal içerisinde oluşuyor ise iç basur, makat çevresinde oluşuyor ise dış basur olarak kategorize edilir.

Dış basur nadir görülür ve herhangi bir şikayete neden olmaz. Bahsedilen şikayetler iç hemoroitle alakalıdır. Ayrıca memeciklerin makattan sarkma durumuna bağlı olarak içbasur 4 evrede incelenir.

1. Evre: Bu evre hastalığın oluşum aşaması olarak tanımlanabilir. Bu aşamanın hasta tarafından fark edilmesi pek mümkün değildir. Yalnızca kanama şikayetine bağlı olarak tahmin edilebilir. Çünkü bu aşamada memecik anal kanal içerisinde oluşmaya başlar ve herhangi bir şikayete neden olmaz. Ancak doktor muayenesi ile tespiti mümkündür.
2. Evre: Bu evre memecik oluşumunun tamamlandığı evredir. Bu evrede memecikler dışkılama esnasında anüs dışına taşınır ve işlem sonrasında kendiliğinden normal konumuna döner. Kanama ve kaşıntı şikayeti görülebilir.
3. Evre: Bu evre hastalığın ilerlediği ve şikayetlerin artış gösterdiği evre olarak tanımlanabilir. Bu aşamada makat dışına sarkan damar yapıları ancak elle içeri doğru itilir ise normal konumuna dönebilmektedir. Sarkan memeciklerin makat kasları tarafından sıkıştırılması ciddi boyutlu ağrıya neden olabilmektedir. Makat kaslarının sıkıştırdığı ve ağrıya neden olan hemoroid türüne tromboze yani boğulmuş basur ismi verilmektedir.
4. Evre: Hastalığın son aşamasıdır. Memecikler elle içeri itilse dahi normal yerine gitmezler. Bu durum memeciklerin sürekli olarak sıkıştırılmasına ve ağrımasına neden olur. Ağrı kişileri hayat kalitesini düşürecek düzeyde bir ağrıdır. Sorunun bu aşamalara gelmeden tedavi edilmesi önerilmektedir.

Tedavi süreci ilk evrelerde daha kolay iken sorun ilerledikçe tedavi de bir tık zorlaşmaktadır. Bu nedenle ciddi şikayetler yaşanmasını beklemeden tedavi olmak hastalar açısından avantajlı olacaktır.