Makattan Neden Kan Gelir?

Makat kanaması, makattan kan gelmesi, rektal kanama kişilerde endişe uyandıran ve hayat kalitesini etkileyen bir belirtidir. Bu yazımızda makat kanamasının ne olduğundan ve makattan kan gelmesinin hangi hastalıkların belirtisi olabileceğinden ayrıntılı olarak bahsedeceğiz.

Makattan Kan Gelmesi Nedir?

Rektal kanamalar perianal bölgede ve gastrointestinal sistemde olan kanamalardır. Halk arasında popodan kan gelme olarak da bilinmektedir. Bu bölgelerde olan kanamalar bazı hastalıkların habercisidir. Bu hastalıklardan bazıları da ciddi ve önlenmesi gereken hastalıklardır.

Rektal kanamalar gaitada(dışkıda) çizgi şeklinde, tuvalet ihtiyacı giderilirken (ağrılı ya da ağrısız) damlama şeklinde veya pıhtı şeklinde ya da tuvalet sonrası temizliği yaparken peçetede görülebilir.

Makatta kanama kabızlık ve hemoroid gibi sık görülen makat hastalıklarına işaret edebileceği gibi bağırsak kanseri, crohn hastalığı gibi ciddi boyutlu sağlık sorunlarına da işaret edebilir.

Özellikle bir haftadan uzun süren rektal kanama şikayetlerinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Makattan Kan Gelmesine Neden Olan Hastalıklar Nelerdir?

Makattan kan gelmesi sorunu toplumda direk olarak hemoroid sorunu ile ilişkilendirilmektedir. Evet makatta kanamaya neden olan hastalıklardan birisi de hemoroittir. Ancak her kanama hemoroid kaynaklı olmak zorunda değildir. Bu nedenle rektal kanamaların tamamı hemoroid hastalığı ile ilişkilendirilmemeli doğru teşhis ve tedavi için mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Makattan kan gelmesine neden olan başlıca hastalıklar şunlardır: hemoroid (basur), anal fissür (makat çatlağı), anal fistül, kolon (bağırsak) kanseri, anüs (makat) kanseri, polipler, anal dermatit(mayasıl), irritabl bağırsak sendromu, crohn hastalığı ve ülseratif kolittir.

Nadiren görülen rektal kanama sebeleri ise kan pıhtılaşma sorunları ve bazı yiyeceklere karşı oluşan alerjilerdir.

Hemoroid (Basur)

En sık görülen makat hastalıklarından birisi hemoroid yani basurdur. Kabızlık ve fazla ıkınmaya bağlı olarak anal kanalda bulunan kan damarlarının genişleyerek makat dışına sarkmasına hemoroid ismi verilmektedir. Makat dışına sarkan yapılarak hemoroid memeciği ya da hemoroid pakesi ismi verilmektedir.

Hemoroid memecikleri ilk etapta yalnızca dışkılama esnasında makat dışına sarkar.Ancak ilerleyen evrelerde memecikler sürekli olarak makat dışında konumlanabilir.

Hemoroite bağlı kanamalar genellikle dışkılama sonrasında dışkı üzerinde birkaç damla şeklinde görülmektedir. Hemoroite bağlı kanamalara açık kırmızı renktedir. Kanama şikayeti ilerleyen evrelerde daha sık görülüt.

Anal Fissür ( Makat Çatlağı)

Kabızlık zorlu ve sert dışkılama anlamına gelmektedir. Makat çatlağının oluşmasındaki en temel neden kabızlıktır. Kabızlığa bağlı olarak sertleşen dışkı makattan geçişi esnasında anüs derisinde yara ve yırtık oluşturabilir. Oluşan bu yara ve yırtıklara anal fissür ya da makat çatlağı denilir.

Anal fissür yapısal olarak küçük bir sorundur. Ancak anüs derisinde çok fazla sinir ucu bulunmasından dolayı bölge oldukça hassastır. Bu nedenle anal fissür sorunu oldukça acı verici olabilmektedir.

Makat çatlağında da görülen açık kırmızı renkli kandır. Tuvalet sonrası temizlik yapılırken kan peçetede görülür.

Anal Fistül

Makat hastalıkları arasında en can sıkıcı olanı anal fistül hastalığıdır. %90 oranında anal bölgede bulunan apselerin kendi kendine patlamasına bağlı olarak oluşur.

Apsenin kendi kendine boşalması kendine cilt dışına çıkacak bir yol bulması anlamına gelmektedir. Apsenin içerisinde bulunan iltihabın cilt dışına çıkarken kendine oluşturduğu kanala anal fistül ismi verilmektedir. İki ucu açık bir kanal oluşması sürekli olarak akıntı, kötü koku gibi şikayetlere neden olarak hastanın yaşam kalitesini düşürebilmektedir.

Fistülde genellikle akıntı şikayeti görülür. Kanama akıntıya göre daha nadir görülen bir şikayettir.

Polipler

Makatın içerisinde ortaya çıkan et beni benzeri yapılara polip ismi verilmektedir. Hücrelerin normalden fazla büyümesine bağlı olarak oluşan dokulardır. Aşırı kilo, sigara kullanımı, ülseratif kolit, Crohn hastalığı, hareketsiz yaşam, stres gibi nedenler poliplerin oluşmasını tetiklemektedir.

Polipler sık sık kanamaya neden olmaktadır. Poliplerin neden olduğu kanama genellikle dışkıda fark edilmektedir. Polipler kolon kanseri tetikleyicisi olabilmektedir. Bu nedenle takibi ve tedavisi önemlidir.

Kolon ( Bağırsak Kanseri )

Kolon kanseri ülkemizde en sık görülen kanser türlerinden birisidir. Sağlık Bakanlığından elde edilen verilere göre en sık görülen 5 kanser türünden biri kolon kanseridir.

Kolon kanseri bağırsağın son bölümü olan kalın bağırsaklarda ortaya çıkmaktadır. İlk olarak hücrelere yerleşen kanser zaman içerisinde yayılarak ilerler. Erken tespit edilirse çevre dokulara yayılmadan müdahale edilebilir.

Sürekli olarak görülen kabızlık ve ishal, bağırsakların tam boşalamaması hissi, zorlu dışkılama, dışkılama güçlüğü gibi belirtiler bağırsak kanseri bulgularıdır.

Özellikle 1 haftadan uzun süren kanama şikayetlerinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Anal Dermatit ( Mayasıl)

Anal dermatit yani mayasıl bebeklerde ortaya çıkan pişiğe benzeyen bir sorundur. Özellikle terlemenin fazla olduğu yaz aylarında, aşırı kilolu ve çok terleyen bireylerde daha sık görülür.

Anal dermatit anal bölgede pişiğe benzeyen döküntü ve kabarıklıklardır. Akıntı ve kötü kokuya neden olabilir. Şiddetli kaşıntıya neden olur.

Lezyonların oluştuğu bölge kaşınmaya bağlı olarak tahriş olup kanamaya neden olabilmektedir.

İrritabl Bağırsak Sendromu

Huzursuz bağırsak sendromu, spastik kolon olarak da bilinir. ishal, kabızlık, şişkinlik, dışkıda mukus varlığı, kilo kaybı ve makattan kan gelmesi  gibi belirtilerle ortaya çıkan bir hastalıktır.

Sorunun neden ortaya çıktığı tam olarak bilinememektedir. Ancak uzmanlar hormonal değişimler, stres ve beslenme alışkanlıkarının etkili olabileceği konusunda görüş birliğindedir.

Crhon Hastalığı ve Ülseratif Kolit

Crohn hastalığı ve ülseratif kolit inflamatuar bağırsak hastalıklarıdır. Crohn hastalığın ağızdan başlayıp anüse kadar yani tüm sindirim sistemini etkiler. Ülseratif kolit ise yalnızca kalın bağırsağı etkiler.

Ülseratif kolit en basit tanımı ile kalın bağırsağın iç yüzeyinde oluşan iltihaplanma, ödem ve ülserlerdir.

Crhon hastalığı ise sindirim kanalı boyunca ortaya çıkabilen ve ortaya çıktığı bölümde ülser ve kalınlaşmaya neden olan bir sorundur.

Her iki hastalıkta da makattan kan gelme şikayeti görülebilir. Ayrıca makat çatlağı ve anal fistül gibi hastalıkların oluşmasına neden olabilirler.

Crohn hastalığı ve ülseratif kolit ciddi boyutlu hastalıklardır. Bu nedenle belirtileri fark edilmesi halinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Ülseratif kolit, kalın bağırsakla sınırlı kalıp, arada sağlam bağırsak iç yüzeyi bırakmaksızın yaygın şekilde bir tutulum gösterirken, crohn hastalığı ağızdan anüse kadar tüm sindirim sistemi iç yüzeyini tutabiliyor. Her iki hastalık da, ani alevlenme ve iyileşme dönemleriyle seyrediyor.

Yazımızda makattan kan gelmesine neden olan hastalıklar ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Verilen bilgiler sorunun tespit edilmesinde yardımcı olabilir. Ancak kesin teşhis ve tedavi için mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Makattan Kan Gelme Şikayeti İçin Hangi Doktora Gidilir?

Makat hastalıkları için tercih edilmesi gereken bölüm genel cerrahidir. Ancak genel cerrahi çok geniş kapsamlı bir alandır. Bu nedenle doktor tercih ederken genel cerrahinin proktoloji (makat hastalıkları) alanında tecrübeli bir doktor tercih edilmesi teşhis ve tedavi açısından faydalı olacaktır.

Bu konuda daha fazla kaynağa göz atmak isterseniz meslektaşlarımdan Op. Dr. Atilla Kaya’nın makattan kan gelmesi başlıklı yazısına göz atabilirsiniz.